Nefes Borusunda Yanma; Solunum sistemini etkileyen rahatsızlıklar, nefes borusunu da etkiler. Nefes ya da
soluk borusu iltihaplanmasına
trakeit denir. Nefes borusunda yanmanın en sık nedeni trakeit hastalığıdır. Genellikle viral, bakteriyel enfeksiyonlarda görülür. Ayrıca alerjik hastalarda
bronşial hiperreaktivite denilen durumlarda nefes borusunda yanma görülebilir. Hava yolları değişik uyarıcılara yanıt olarak çapını değiştirebilen esnek yapılardır. Egzersiz gibi aşırı miktarda hava gerektiren, derin nefes egzersizlerinin yapıldığı durumlarda hava yolları genişler ya da toz, sigara dumanı, egzozlardan yayılan partiküller ile karşılaşınca savunma amacı ile hava yolları daralır.
Sağlıklı kişilerde çeşitli uyarılar karşısında hava yollarını çapını değiştirebilmek yeteneğine bronşiyel reaktivite denir. Bronşial astımda ise hava yolları nonspesifik uyarılar karşısında aşırı duyarlılık gösterir ve bu duyarlılığı artmış olan hava yolları sağlıklı kişileri etkilemeyecek kadar düşük uyarılar karşısında bile abartılı bronş uyarısıyla karşılık verirler. Bu da bronşial hiperreaktivite göstergesidir. Yani bronş hiperreaktivitesi solunum yollarının çeşitli uyarılara karşı yanıtında bir artışı ifade eder ve hava yollarında daralma, kronik ödem ile astımın temel özelliklerinden biridir. Bronş hiperreakvitesinde bir uyarıcıyı takiben bronşlarda daralma olur. Uyarıcılar, alerjenler, aspirin tipi ilaçlar gibi özellikli spesifikler olabilir ya da nonspesifik denilen soğuk hava, sigara dumanı, hava kirliliği ya da irritan madde gibi özelliği olmayan durumlar nefes borusunda yanmaya neden uyarıcılar olabilir.
Antijenik özelliği olan maddelere özgü olan yanıtlar alerjik astımın bir özelliğidir. Özellikli ev toz akarları, hayvan tüyü, polenler, sigara dumanı, temizlik ürünün içindeki kimyasallar, saç ve deri döküntüleri sık rastlanan nefes borusunda yanmaya neden olan spesifik uyarıcılardır.
Trakeit denilen rahatsızlık genellikle viral enfeksiyonlar ile tetiklenir. Üç yaşın altındaki çocuklarda viral trakeobronşit (Croup) sıklıkla görülür. Özellikle sezeryanla doğmuş bebeklerde daha sık rastlanır. Bebekler nefes alırken zorluk çeker, nefes alma zorluğuna yüzde kızarma, morarma, ağlama eşlik eder. Anne babaların bu konuda hassas olması bebeği alerjenlerden uzak tutması bağışıklık sisteminin güçlü olması için en az bir yıl emzirmeye devam etmesi büyük önem taşımaktadır.
Üst solunum viral enfeksiyonlarından sonra daha gelişmiş bir hastalık olan croup ortaya çıkar. Bunun dışında reflü de nefes borusunda yanmaya neden olan bir diğer hastalıktır.
Nefes borusu yanması tedavisinde inhaler şekilde alınan bronş genişleticiler ve steroidler uygulanacağından doktor kontrolü şarttır. Nefes borusunda yanmaya eşlik eden hırıltı, hışırtı, öksürük gibi faktörler tanı koymada yardımcı olacaktır. Bunun dışında mukolitik denilen balgam yumuşatıcılar, gerektiğinde kullanılmak üzere ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler doktorun gerekli gördüğü durumlarda verilebilir. Bunların yanı sıra bol ılık su tüketilmesi nefes borusundaki yanmanın yumuşatılmasında yardımcı olacaktır.
